13. МОНГОЛЧУУДЫН ШАШИН ШҮТЛЭГ

ЗАНАБАЗАРЫН УРЛАЛ

Монголын анхдугаар Богд гэгээн Занабазар Монголын тусгаар тогтнолын төлөө тэмцэгч, уран барималч, зураач, гүн ухаантан, бичгийн эрдэмтэн гээд  тал бүрийн авъяасыг цогцлуулсан хүн байсан. Түүний зохиосон Соёмбыг Монголын ард түмэн одоо ч орой дээрээ залан шүтсээр байгаа. Г.Занабазар шашны том жижиг суурин бүхий сүм хийдүүдийг босгосоноос гадна дэлхийд давтагдашгүй бурхдын баримлуудыг бүтээсэн билээ. Монгол уран барималын цутгамалын аргыг үндэслэсэн бөгөөд ямар ч залгаасгүй цутгаж хийдэг энэ арга нь одоо ч хүртэл урлаг судлаачдын анхаарлыг татсаар байна. Тэрээр Очирдарь, Майдар, Цагаан дарь эх, Язгуурын таван бурхан, Бодь суварга, Жанрайсаг бурхан гээд олон бурхдын баримлыг бүтээсэн бөгөөд Монголын бурхан бүтээх аргыг үндэслэжээ.

Түүний бүтээлүүд бол дэлхийн бүтээл хэмээн тооцогддог. Бурхадууд баруун гарынхаа алгыг дээш харуулан өвдөг дээрээ тавиад нөгөөг нь унжуулсан байдаг бөгөөд энэ нь солгой гар доор, баруун гар дээр нь байх арга билэг хоёрын нэгдэл юм. Өндөр гэгээний уран бүтээлийн өвөрмөц онцлог талууд гэвэл бурханыг хүн болгон дүрсэлсэн юм. Баримлыг цутгахдаа бүтнээр нь ямар ч залгаасгүйгээр ихэвчлэн зэсээр цутгаж, алтаар бүрж амилуулдаг нь түүний бүтээлүүд хосгүй үнэт болохыг илэрхийлдэг. Мөн хүмүүний биеийн болон сэтгэлийн гоо сайхныг харуулсан баримлууд нь амьд сэрүүн мэт дүрслэгдсэн байдаг нь гайхалтай. Цутгасан бурханы нүд, нүүр царайны хэмжээ харьцаа, хуруу нь хүртэл бага насны хүүхдийнх шиг булбарай, эвдрээгүй үегүй мэт байдаг. Өндөр гэгээн Занабазарын бүтээл хэд хэдэн таних тэмдэгтэй байх бөгөөд нэгд цулаар цутгадаг, хоёрт эргэн тойрон бадаар чимэглэдэг, гуравт ригнаан нь бүтэн байдаг. Гандан хийдэд Өндөр гэгээний “долоон нандин” гэх өөрийн мутраар урласан шүтээнүүд бий.

Та аялал, амралтын талаарх  илүү их мэдээ мэдээллийг ЭНД дарж аваарай.
ТОО
0
0
0